Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yaptığı açıklamasında tarım sektörünün 2022 yılını değerlendirdi ve 2023 yılı beklentilerini açıkladı. Bayraktar, “2023 yılında ödenecek 2022 yılı desteklerinde gübre ve mazot kalemlerinde artışa gidilirken, destek uygulanan 18 üründen sadece çay için artırılan prim destekleri daha sonra pamuk ve ayçiçeği için de yükseltildi. Organik tarım ve iyi tarım uygulamalarında destek miktarları artırılmadı. Genelde hayvancılık desteklerinde artış sağlanırken, yem bitkileri destekleri aynı kaldı. Tarımsal üretimi planlamada önemli bir rolü olan kalem bazında destek miktarlarının doğru belirlenmesi tarımsal üretimin sürdürülebilirliği açısından önemlidir.” dedi.
“BÖYLE GİDERSE BU ÜRÜNLERDE İTHALAT ARTACAK”
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, 2022’de üreticilerin birçok üründe emeğinin karşılığını alırken, pamuk ve ayçiçeğinde umduğunu bulamadığını ifade etti. Bu iki üründe geçen sezon fiyatların yüksek seyretmesinin üreticileri bu ürünlerin üretimine yönlendirdiğini ve arzın arttığını belirten Bayraktar, “Özellikle, pamuk ülkemize sıfır gümrükle girerken, küresel olarak pamuğa talep düştü, fiyatlar geriledi. Girdi maliyetlerinin de tavan yaptığı bir ortamda üreticinin geliri düştü, pamuk elinde kaldı. Benzer bir durum ayçiçeğinde de yaşandı. Gümrük vergisiyle de korunamayan ayçiçeği arzı talebin gerisinde kaldı. Artan üretim maliyetleri ise çiftçinin ürününü maliyetinin altında satmasına sebep oldu ve gelirini düşürdü. Mısır üretimi 2022’de 8 milyon 300 bin tona ulaşarak rekor kırdı. Ancak artan üretime rağmen mısır ithalatı da yüzde 41,8 oranında arttı. Devam eden hasatla birlikte artan ürün arzı nedeniyle üretici alıcı bulmakta zorlandı. TMO tarafından ağustos ayında yüzde 14 nem mısır için tonu 5 bin 700 lira olarak açıklanan alım fiyatı, piyasada tonu 5 bin 100 liraya kadar geriledi. Nem oranları bu aylarda yüzde 30’lara kadar çıktığı için ürünün ton fiyatı da 3 bin liraya kadar düştü. Üretimi artan mısırda üreticimiz bu yıl beklediği geliri elde edemedi. Bu üç ürün için yaptığımız açıklamalarda fiyatların düşüklüğüne dikkat çekerek ürün primlerinin artırılması talebinde bulunduk. Açıklanan 2022 tarımsal destekleme programında pamuk ve ayçiçeğinde primler artırıldı ama üreticimizi tatmin etmedi. Bu durum bu üç üründe 2023 sezonunda ekiliş alanlarına olumsuz yansıyacaktır. Hâlihazırda arz açığı verdiğimiz bu ürünlerde ithalat artacak ve kısır döngü devam edecektir” dedi.
“ARALIK AYI YAĞIŞLARI BİR NEBZE DE OLSA MUTLU ETTİ”
Bayraktar, “2021 yılında ülke genelinde yaşanan kuraklık, bu yıl Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yaşandı. Ülkemizde 01 Ekim 2021–30 Eylül 2022 tarihleri arasında kümülatif yağışlar normalinin altında, bir önceki yıl yağışlarının ise üzerinde oldu. Kümülâtif yağışlar normallerinin yüzde 3,9 altında gerçekleşirken, geçen yıl yağışlarının ise yüzde 18,4 üzerinde gerçekleşti. 2021-2022 üretim döneminde yağışlar normallerine göre, en fazla Karadeniz Bölgesinde yüzde 8 artarken, en fazla azalma ise yüzde 29 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesinde gerçekleşti. Ayrıca, yağışlar Akdeniz Bölgesinde yüzde 5 artarken, Marmara Bölgesinde normali civarında, Doğu Anadolu Bölgesinde yüzde 12, Ege Bölgesinde yüzde 7, İç Anadolu Bölgesinde ise yüzde 5 azaldı. Yağışlar normallerin altında olsa da tarımsal üretim için gerekli yağışların zamanında gerçekleşmesi ile ülke genelinde kuraklık riski kalmadı. Ancak Güneydoğu Anadolu bölgesinde toplam yağışlar yüzde 29 azalırken, hububatın yağış beklediği kritik aylarda da yağışların olmaması ile hububatta kuraklık yaşandı. İçinde bulunduğumuz yeni üretim sezonunda yağışların yetersiz olması ile üreticilerin çoğu ekimini kasım ayında yapabildi. Kasım ayı yağışları her ne kadar normallerinin altında gerçekleşse de, aralık ayında da devam eden yağışlar, çimlenme için olan ihtiyacı karşıladı” dedi.
SORUNLARIN ÇÖZÜMÜ İÇİN DESTEK VERİLMELİ
Bayraktar, “Sonuç olarak 2022 yılında görülen rekor girdi fiyatları artışlarına rağmen, hava koşullarının da geçen yıla göre iyi gitmesiyle bitkisel üretimde önemli bir artış yaşandı. Çiftçilerimiz, bütün zor şartlara rağmen üretimini sürdürdü. Bu büyük bir şanstır. Başta girdilerin pahalılığı olmak üzere çözülmesi gereken sorunlarımız bulunuyor. Bu sorunlar çözülür ve yeterli destek verilirse çiftçilerimiz üretimden kopmaz ve 2023 yılında üretimde sıkıntı yaşamayız. Tüm halkımıza ve çiftçilerimize doğal afetlerden uzak, bereketli, sorunsuz bir yıl temenni ediyorum” diye konuştu.
CÜNEYT HASÇELİK
