Kadınların yönettiği Sumatra Adası’nda Minangkabau toplumunun da anaerkil temelleri 12. yy dayanıyor. Efsaneye göre, Koto Batu krallığını kuran Maharajo Dirajo 12. yüzyıl ortalarında öldüğünde üç karısından üç küçük oğlu vardı. İlk karısı Puti Indo Jalito çocukların bakımını ve krallık yönetimini üstlenerek anaerkil toplumun temellerini atmış oldu.
Minangkabau eskiden doğaya taparlarmış. Daha sonra Hindistan’dan gelen Hinduizm ve Budizm etkili olmuş. Daha sonra anaerkil kültüre rağmen ataerkil İslam’ı da benimsemişler.
Bu toplumda kadınlar söz sahibi. Miras kızlara kalırken, çocuklar annelerinin soyadını alıyor. Erkekler ise karılarının evine taşınıp misafir olarak görülüyor
Eş seçiminde kadının ailesi sorumlu
İslami kurallara göre yeni evlenen kadın kocasının evine taşınması gerekirken Minanglarda damat kadının evine taşınır ve onun ailesiyle birlikte yaşar. Öncelikle eş seçimi konusunda kadınların ailesi sorumlu ve çalışkan bir damat aıyorlar. Erkeklerin ailesi ise, oğullarını besleyip gelecek torunlarına bakabilecek bir aile arayışı içerisinde oluyorlar.
Damadın Ailesi Başlık Parası Alıyor
Damadın ailesine başlık parasını veriliyor. Bu durum damadın eğitim ve meslek durumuna göre gelinin ailesi tarafından belirleniyor. 'Maresek' olarak bilinen nişan töreni, gelin ve anne tarafının kendi aralarında düşünerek karar verilerek yapılıyor ve düğün hazırlıkları başlıyor. Gelinin babası ise bu sürece kesinlikle karşı çıkamıyor.
Liderlik Sembolü Veriliyor
Nişanda erkek tarafı, ailelerinin sahip olduğu ve liderliği sembolize eden bir eşyayı kız tarafına hediye ediyorken, karşılığında gelinin ailesi ise zenginlik göstergesi olarak altın veriyor.
Damat Evinden Alınıyor
Düğün günü damat evinden alınarak tören için gelinin evine getiriliyor. Öncelikle babasının ailesinin evinden gelinliğiyle çıkan kadın, anne tarafının evine doğru yürüyor ve kendisiyle beraber birçok yakını kafalarında yemek ve meyveler taşıdıkları sepetlerle onu takip ediyor. İslami kurallara göre nikâh kıyılıyor. Ayrıca gelin tarafı her zaman kalabalık oluyor. Hatta düğün süresince gelinin kendisinin, yakınlarının, arkadaşlarının ve ailesinin düğün süresince etkin rol oynaması gerekiyor.
Düğünde geleneksel müzik aletleri eşliğinde kadınlı erkekli danslarla damat karşılanıyor. Törende farklı kostümler hazırlıyorlar. Düğün gecesi için birçok etkinlikte düzenliyorlar.
Damat Gelinin Evinde Kalıyor
Düğünün ardından gelin, damadın evine gitmeyip annesinin evinde kalıyor. Damat ise ya kendi eşyalarını toplayıp gelinin yanına götürüyor ya da yatak odası için yeni mobilyalar alıyor. Halkın bir diğer geleneksel düğün sonrası adeti ise damadın gündüzleri kız kardeşiyle yaşayıp sadece geceleri eşinin yanına gitmesİ.
Evin Reisi En Yaşlı Kadın
Minang kadınları evlenince sosyal ve ekonomik imtiyazlar elde ediyor. Evin en yaşlı kadını evin reisi konumunda. Böylece toprak mülkiyeti ve akrabalık ilişkileri onlardan sorulurken, anlaşmazlıkları çözmede, evlilik ilişkilerinde ve törensel olaylarda önemli roller oynuyorlar.
Minang erkeklerine gelecek olursak; onlardan eve düzenli gelir getirecek bir iş yapması ve çocukların masrafını karşılaması bekleniyor. Çoğu iş bulmak için köylerinden ayrılırken arada bir eve uğruyorlar. Döndüklerinde ise evin idaresi konusunda söz hakları yoktur. [ilgili-haber=25693]
Derleyen: Canan Sürgit
