1 Ekim 1920 yılında Türk ordusunun Ermenilerden kurtardığı Kağızman, kurtuluşunun 102. Yılını kutluyor. Manisa Kağızman ve Köyleri Yardımlaşma Derneği Başkanı Aziz Bulut yaptığı açıklamada, “1914 çarlık Rusya ''Milli mücadelede bulunuyorlar '' diye yakalanarak sürgüne gönderdiği 150 Karslının arasında bulunan, Karslı Mamo Dayı, Kağızmanlı İsmail Beyzade, Ali Rıza, Abılıların Hacı Ali, Abılıların Hacı Ağa, Avcı Mahmut, Mehmet ve Ömer Beg'ler, Tacir Halil Beg, Zarif Beg, Kadı Mustafa Efendi, Halife Numan Efendi gibi Kağızman'ın ileri gelenleri 1917 sürgününden dönerek Ermenilere karşı yerli halkı teşkilatlandırıp silahlandırmaya başlamışlardır.  Bu ara Ermeniler Kars'ta Kağızman'da yerli halkı katliama uğratmışlardır. Mart ve nisan aylarında Kağızman’da giriştikleri mezalime silahsız Kağızmanlılar ve güçleriyle direnirlerse de sonuç itibariyle 400 üzerinde şehit vermişlerdir. Ordumuzun Kars'ı kurtarma çabalarını gören Ermeniler, Şaban, Böcüklü, Kömürlü, Yalnızağaç, Paslıdaki ahalinin üzerine yürümüş. Bu ahali Purut, Çamışlı, Kozlu, Kızılveren Köylerinden çekilmişlerdir. Ermeniler teslim aldıkları silahsız halkın 150ye yakını Kızılveren ve Kozlu Köylerinde katledilmişlerdir. Bir o kadarı da Paslı ve Çilehane köylerinde öldürmüşlerdir.  Kağızman’ın Toprakkale Mahallesindeki halkı kandırıp silahları toplanmış çarşı merkezindeki Gamir Damı'na doldurup 105 kişiyi süngüleyip katletmişlerdir. Bunların arasında Kağızmanlı şair Hıfzı' da bulunmaktadır.  Bu katliamların durması ve topraklarımızın düşmanlardan kurtulması için Eyüp Ağa ( eybağa ) Toprakkale Mahalle başlarında bulunan tek bağ denilen evinin hizasından Ermenileri kurşun yağmuruna tutmuş. Taşkışla binasında Avcı Mahmut ve arkadaşları Ermenileri taş kışlaya sokmamak için direnmişlerdir. Avcı Mahmut burada şehit düşmüştür.  Yerli halkı örgütleyen Ali Rıza Beg 26- Kasım 1918’de Kars'da kurdukları Milli İslam Şurası'nın bir sancak şubesini açarak faal bir çalışma süreci başlatmıştır.  Doğu cephesindeki yaşanan bu katliamları önlemek ve düşman işgalini yok etmek için Kazım Karabekir Paşa kumandasındaki 15. Kolordu taarruz girişimlerine başlarken Milli şura kuvvetlerine silah ve asker yardımında bulunmaya başlar.  Doğu cephesi komutanlığının verdiği işaret üzerine 28 eylül 1920 saat:03.00 da taarruza geçilir. Ortakale’den Ali Rıza Bey kuvvetiyle Çörük, Armutlu, Gülantep İstikametinden ilerleyerek Karakurut’tan Kağızman’a hareket eder. 29 Eylül’de Kağızman’a girerek, ordumuzun 30 Eylülde Kağızman’a girmesiyle Ermeni birlikleri ilçeyi boşaltmaya başlar. Kağızman 1 Ekim 1920 tarihinde Ermenilerden kurtulur.  Bu vesileyle Başta Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Kazım Karabekir Paşa ve silah arkadaşları olmak üzere, İstiklal mücadelemizin bütün kahramanlarını rahmet ve minnetle anarak ulusumuz vatanımız ve milletimiz için canları pahasına kan veren can veren Gazi olan vatanı uğrunda canı pahasına çarpışan Türk halkı ve Kağızmanlılar Ermenileri affetmeyecek. Kurtuluşun kutlu olsun Kağızman’ım” diye konuştu.  HABER MERKEZİ

Editör: TE Bilisim