Soma'da hava kirliği sorunu insanların hayatlarını derinlemesine etkilemeyi sürdürüyor. Konya Şeker tarafından işletilen Soma Termik Santraline fitre takılmaması ölümcül sağlık sorunlarına neden olmasının yanında insanların günlük yaşamlarına da büyük engeller getiriyor. Temiz Hava Hakkı Platformu'nun son raporuna göre Soma, 2022 yılında 63 gün, 2023 yılında 44 günle Türkiye'de ulusal değerlerin ve AB normlarının en fazla aşıldığı konum olarak dikkat çekiyor.
Kömürlü termik santrallere yönelik 2013 yılından itibaren Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararları hiçe sayılarak çevre yatırımlarını yapmaları için ek süre verildi. Konya Şeker'e bağlı Soma Termik Santrali ise söz konusu çevre yatırımlarını hala hayata geçirmeyerek havayı kirletmeye ve halk sağlığına zarar vermeye devam ediyor. Sevdiklerinin ve kendilerinin sağlıklarından endişe eden Somalılar temiz havaya bir an önce kavuşmak istiyor.
"Bebeğimin bu havada büyümesini istemiyorum"
Genç yaşına rağmen nefes darlığı başladığını ve giderek arttığını belirten 2 aylık anne Burcu Dayıca, ''Doğma büyüme buralıyım. Nefes darlığıyla yaşıyorum şu dönem içinde. Daha fazlalaştı artık. 2 aylık bebeğim var. Bebeğimin bu havada büyümesini, bu ortamda büyümesini istemiyorum ama mekanımız memleketimiz burası. Hava filtreleriyle evin içinde ne kadar temiz hava sağlayabilirsek onu yapmaya çalışıyoruz ancak olmuyor. Yaz aylarında balkonlarımızı asla kullanamıyoruz. Bir gün yıkamadığınız dakika her yer toz. Bir şeyi silmeden yıkamadan asla kullanamıyoruz. Puslu, karanlık, sıkıcı bir havayla baş başayız. Daha fazla nefes almak istiyoruz. Çünkü gerçekten zorlanıyoruz. Yolda gidersiniz bir anda sis çöker ya, o havayı biz yıllardır yaşıyoruz'' dedi.
Özgür ve rahat nefes almak istediklerini söyleyen Burcu Dayıca, ''Yetkilerin gerekli önlemleri almasını istiyoruz. Yıllardır bunu dile getiriyoruz ancak olmuyor. Yetkililer bizi dinlemek, algılamak istemiyorlar. Ama eğer bizimle birlikte olmak, bizi anlamak istiyorlarsa 1 hafta 10 gün bizimle burada yaşayabilirler'' ifadelerini kullandı.
“Devlet işletirken kirlilik yoktu”
“Zehir soluduğumuzun farkındayız” diyen 2 çocuk babası Nihat Erdoğan, “Soma'da hava kirliği hep böyle miydi, değildi. Devletin işlettiği dönemde hava filtresinin daha sıkı bir denetime tabi olduğunu daha iyi olduğunu biliyoruz çocukluğumuzdan. Çocukluğumuz döneminde bu kadar yoğun bir hava kirliliği ben hatırlamıyorum. Ya da genzimizde bir yanıklık hissettiğimi hatırlamıyorum. Soma'da yaşayan iki çocuk babası bir insan olarak Soma'nın bir an önce temiz bir havaya dönmesini istiyorum. Biz zehir soluduğumuzun farkındayız. Bunun bir an önce değişmesini istiyoruz. Yetkililer gerekli hamleleri yaparsa bunun değişebileceğine inanıyoruz. Biz Somalıyız derken utanmak istemiyoruz. Gururlanmak istiyoruz. Ferdi başkanın da Sercan başkanın da ciddi bir gayreti var ortada. Bu işi başarabilirlerse Somalılıkla, Manisalılıkla gurur duyabiliriz'' dedi.
Elektrik kesilince nefes alamıyor
Hava kirliğini yüzünde solunum makinesine bağlı olarak yaşamını sürdüren Nadiye Sıcak, ''Hava kirliliği çok fena etkiliyor. O kadar fena oluyor ki. Burada bunalıyorum, dışarı çıkıyorum havada kül. Kül çok fena yapıyor beni. Burada herkes böyle. Hava almak için pencereyi açtığımda pis hava geliyor. Kömür kokusu, toz kokusu çok geliyor. Dalyan'da benim oğlan var, oraya gittim solunum cihazına gerek bile kalmadı. Ama buraya geldiğimde Kırkağaç'ı geçtik hemen koku gelmeye başladı. Burada makinesiz yaşayamıyorum. Nefes alamıyorum. Makine kullanmaktan o kadar da bunalıyorum ki, böyle elim yüzüm şişiyor. Çok zorumuz var. Bu kirlilik bizi mahvetti. Çok böyle hastalık. Elektrikler kesildi nefes alamadım, Manisa'ya hastaneye yoğun bakıma götürdüler. ‘Soma'dan çok hasta geliyor buraya' dediler bana Manisa'nın hastanesinde doktorlar. Böyleyiz işte biz" diyerek hayatının nasıl etkilendiğini anlattı.
Havadaki külün yaşamlarını nasıl etkilediğini anlatan Ömer Yaşar, "Bacanın külünden, dumanından çok rahatsızız. Benim arabam garajın içinde, sabah geliyorum aracın camları simsiyah. Evin önünde iz çıkıyor, bastığımız zaman külden. Buna bir an önce bir çare bulsunlar. Biz peşindeyiz. Bu sorunun çözülmesi için mücadele eden başkanlarımızın yanındayız. İnşallah bir an evvel bu iş çözülsün" dedi.
''Sağlığımız için endişeliyiz''
Hava kirliliğinin en çok kadınları etkilediği belirten Tuğba Yetişir ise, "Sigara içmeyen biri bile kolay bir şekilde tıkanabiliyor. En kötü biz etkileniyoruz. Özellikle hanımlar. Dışarıya çamaşır filan serilmiyor. Beyaz serilen çamaşırlar içeriye girdiği zaman siyah bir şekilde giriyor. Benim ablam çok büyük bir Yeşilaycıdır. Geçen sene doktora gittiğimizde sen sigara mı kullanıyorsun diye bir yanıt aldı. Ki ablam sigara içilen ortamda bile durmaz. Sağlığımız için endişeliyiz" dedi.
Astım, KOAH, kanser gibi çok büyük sıkıntılarının olduğunu belirten İstasyon Mahallesi Azası Osman Alkan, arabaların üzerindeki kül tabakasını göstererek “Ciğerlerimizde bu şekilde” dedi.
Sabahları hiç dinç olamadıklarını, yorgun ve bitkin kalktıklarını belirten bölgede yaşayanlar; insanların etkilendiği gibi bahçelerinde de etkilendiğini, bahçelerde verim olmadığını Soma'da domatesin hiç yetişmediğini söyledi.
