İnsanı insan yapan en önemli huylardan birisi iyi kalpli olmasıdır. Birçok kaynakta kalp gönül anlamında kullanılmıştır. Özellikle dini metinlerde gönül kalpten daha fazla yer almaktadır. Nitekim Allah İsra süresi 36. ayette “ Hakkında bilgin olmayan şeyin ardına düşme! Çünkü kulak, göz ve gönül bunların hepsi sorumludur” buyurarak sahip olduğumuz organlarımızdan sorumlu olduğumuzu ifade ederek insan için temiz kalpli olmanın önemini ortaya koymaktadır.

Allah Rasulü de birçok hadislerinde kalp ve gönüle dikkat çekmiştir. Tabibu’l-kulup (kalplerin tabibi) olan Hz. Peygamberi’n bu konudaki sözlerinden biri şöyledir; “Dikkat edin! Vücutta öyle bir et parçası vardır ki, o iyi/doğru/düzgün olursa bütün vücut iyi/doğru/düzgün olur; o bozulursa bütün vücut bozulur. Dikkat edin! O, kalptir.”

Sevgili Peygamberimiz dualarında da kalp ve gönle sıklıkla yer vermiştir. Sahabe-i Kiramdan bir grup Sevgili Peygamberimizin eşi Ümmü Seleme’ye gelerek ona “Ey müminlerin annesi, Allah Rasulü senin yanında iken en çok yaptığı dua ne idi?” Onun en çok yaptığı duanın şöyle bir dua olduğunu söyledi: “Ey Kalpleri bir halden diğer bir hale çeviren Rabbim, benim kalbimi senin dinin üzere sabit kıl.” ben kendisine “Ey Allah’ın Rasulü neden bu duayı çokça yapıyorsun.” diye sordum. Şöyle buyurdular: “Hiç kimse yoktur ki onun kalbi Allah’ın parmakları arasında olmuş olmasın, dileyenin kalbini düzeltir, doğru yola kor, dileyenin de kalbini kaydırır, yoldan çıkar.” Hadisin ilk ravisi Muaz sonra şu ayeti okur! “Ey Rabbimiz bizi hidayete erdirdikten sonra kalplerimizi saptırma katından bize rahmet bahşet. Şüphesiz sen bağışı en çok olansın.” (Tirmizi, Daavât, 89)

Büyük İslam mutasavvıflarından Hasan Hasri hazretleri kalbi altı şeyin bozduğunu ifade etmektedir. Bunlar:

1- Tövbe ederim düşüncesiyle işlediği günahlara devam etmek.

2- Bildiği ile amel etmemek.

3- Gösteriş için, desinler diye amel etmek,

4- Allahın nimetini yiyip şükür borcunu ödememek.

5- Allahın kendilerine verdiği paya razı olmamak,

6- Ölüleri toprağa verip de ibret almamak.

Özetle insanı insan yapan en değerli iki organı dili ve kalbidir. Aynı zamanda insanın en kötü yerleri de kalbi ve dilidir. Dil ve kalbimizi iyiliğe alıştırırsak iyi kalpli, temiz kalpli, vicdan sahibi olur Hem Allahı hem de insanları memnun ederiz. Dil ve kalbimizi kötülüğe alıştırırsak katı kalpli, kötü kalpli, vicdansız olur maddi ve manevi bakımdan zarara uğrayanlardan oluruz.

Rabbim cümlemizin dilini ve kalbini güzelleştirsin.