Kaygı, korku verici veya tehdit edici bir durumla, bir uyaranla karşı karşıya kaldığımızda davranışsal, fiziksel ve zihinsel olarak yoğun bir uyarılma durumudur. Kaygı temelde kişiye rahatsızlık veren şeyin kendisinden değil olayın kişi için taşıdığı anlamdan kaynaklanmaktadır. Genellikle olumsuz ve yaşanmaması gereken bir duyguymuş gibi algılansa da doğal ve birçok açıdan gerekli bir duygudur.
Sınav Kaygısı Nedir ?
Sınav Kaygısı, sınav öncesinde öğrenilen bilgilerin sınav sırasında açığa çıkarılmasına engel olan ve öğrencinin sınav anında potansiyelini tam olarak kullanmasını engelleyip başarıyı düşüren yoğun uyarılma durumudur. Sınavın kaygı unsuru haline gelmesindeki en temel etkenlerin başında sınava yüklenen anlam, gelecek kaygıları, beklentiler ve hazır bulunuşluk etkenleri gelmektedir.
Sınav Kaygısnın Nedenleri Nelerdir ?
Sınav kaygısının nedenleri genellikle kişinin yaşam tarzı, ders çalışma alışkanlıkları ve stratejileri ve psikolojik faktörler olarak görülmektedir. Yaşam tarzı olarak değerlendirdiğimizde; kişinin yetersiz ve dengesiz uyku düzeni seyretmesi, zararlı beslenme alışkanlıkları, spor yapmama veya aşırı egzersiz yapma, bilinçsiz zaman yönetimi kullanma gibi etkenlerdir. Ders çalışma alışkanlıkları ise; kişinin kendisine uygun hedefler belirleyemesi, kesinliği net olmayan hedefler için aşırı çaba gösterimi, sınav hakkında yeterli bilgiye sahip olamama, öğrenciliğin getirdiği olumsuz alışkanlıklar etkilidir. Psikolojik faktörler; kişinin aşırı hırs göstermesi, çok fazla mükemmeliyetçi olması, gelecek kaygısı, başkasının düşüncelerini fazla önemseme, hedef dışı beklentilerin olması, beşarısızlık deneyimleri, kuruntu, kişinin özgeçmişi vb. gibi etkenler kişinin sınav kaygısı yaşamasına neden olur.
Sınav Kaygısının Belirtileri Nelerdir ?
Belirtiler farklılık gösterse de, kaygının temel doğası aynıdır. Kaygılı çocuk içten içe olumsuz bir sonuçla sonuçlanacak belirli bir durum içinde yer almaktan korkar. Belirtilerin tamamı görülmeyebilir.
Fiziksel Belirtileri ; Ellerde ve ayaklarda uyuşmave titreme, kalp atışında hızlanma, solunum hızının artması, sürekli yorgunluk hissiyatı, kas gerilmesi ve kas ağrısı olarak görülmektedir.
Duygusal Belirtileri ; Üzüntü, endişe, korku, huzursuzluk, telaş ve panik halinde olma, güvensizlik duygusu gibi belirtilerdir.
Bilişsel Belirtileri ; Odaklanma problemi, dikkat eksikliği, unutkanlık, konsantrasyon güçlüğü, öğrenme güçlüğü, öğrendiklerini uygulayamama vb. gibi belirtilerdir.
Davranışsal Belirtileri ; Öfke kontrol problemi, sürekli erteleme isteği, pslansız ve programsız ilerleme, aşırı sosyalleşme, kontrolsüz teknoloji kullamı, aile ile çatışma, başına buyrukluk, akran iletişimsizliği gibi belirtilerdir.
Sınav Kaygısıyla Başa Çıkma Yöntemleri Nelerdir ?
Öcelikle kişi doğru yaşam için planlamalar yapmalıdır. Düzenli uyku ve beslenmeli, yeterli dinlenmeli ve sosyalleşmelidir. Sınava yönelik başa çıkma yöntemleri ise, kişi hedefleri doğrultusunda ilerlemeli, planlı ve programlı ders çalışma, sınav stratejilerini bilme, hedeflerine yönelik doğru alışkanlıklar, gerektiği noktalarda profesyonel destek alınmalıdır. Bunlara ek olarak öğrenci nefes egzersizleri, gevşeme egzersizleri ve dikkatini başka noktalara odaklama tekniklerini kullanarak kaygıyı ve korkuyu kontrol altında tutabilir.
Sınav kaygısı yaşayan bireyler, aldıkları tüm önlemlere, denedikleri tüm stratejilere rağmen yine de kaygı duymaya devam ediyorlarsa o zaman bir psikolog ile görüşmeleri gerekmektedir. Psikologlarca uygulanacak bireysel terapi yöntemiyle, sınav kaygısının daha büyük sonuçlar doğurmadan önlenebilmesi mümkündür.