Günümüz gazeteciliği pratiği, son yıllarda teknolojinin hızlı bir şekilde büyümesiyle büyük bir dönüme tanıklık ediyor. Yazılmış haber metinlerinden veri analizine, video prodüksiyonunda sesli içeriklere kadar gazeteciliğin bir çok alanı, Yapay zeka (YZ) teknolojileriyle yeniden şekilleniyor. Ancak bu büyük değişimler, gazeteciliğin özü olan etik ve insani boyut üzerinde önemli sorunlarını da beraberinde getiriyor.
Yeni dönüşümler ile beraber haber üretim ve tüketiminde insan eli ile algoritma arasında denge nasıl olması, nerede durmalı?
YZ, gazetecilikte birçok farklı yolla kullanılıyor. Haber ajansları, spor skoru ya da borsa gibi canlı ve hareketli olan konularda veri yoğunluğunda YZ’den destek alıyor. Türkiye’nin en çok takip edilen sitelerinden bir kaçı ise, YZ’yi çoktan sitelerine entegre etmiş durumda. Bunun dışında YZ, karmaşık verileri analiz ederek, gazetecilere bu konuda yardım ediyor. Bu nedenden dolayı da haberler artık daha hızlı ve anlamlı oluyor. Ayrıca, belirli şablonları veya trendleri tespit etmek için YZ’nin algoritmaları, daha önce fark edilmemiş öyküleri ortaya çıkarmada kritik rol oynuyor.
YZ’nin gazeteciliğe sağladığı avantajları yadsınamaz. Ama avantajları kadar dezavantajları da var….
Haber metinlerinin algoritmalar tarafından yazılması, mesleğin insani boyutunu ciddi bir tehlikeye sokar. YZ’yi sahte haberler ve Deepfake videoları yaratmak için kullanılması da mesleği tehlikeye sokan başka bir etken.
YZ’nin gazetecilikteki rolü tartışılırken, şeffaflık ilkesi öncelikli olmalıdır. Haberlerin algoritmalar yoksa insanlar tarafından yazıldığı şeffaf şekilde belli olmalıdır. Algoritma haberciliğin önüne geçilmesi için Google ve daha bir çok platform şimdiden düğmelere basarak çalışmaya başladı. YZ’ye yazdırılan haberler artık tespit edilerek, Google’da arka plana atılıyor. Bu da sitenin okunurluğunu ve okuyucuların güvenini zedeliyor.
YZ, gazeteciliğin dönüşümünde etkili bir oyuncu haline geldi ve şimdiden sektörün çehresini değiştirmeye başladı. Anacak bu dönüşüm gazeteciliğin etik boyutları ile dengelendirilmediği takdirde, sahte ve yanlı haberlerin sayısında ciddi bir artış yaşanabilir. YZ’nin bir araç, insan yaratıcılığının ise rehber olduğu bir model, gazeteciliğin geleceğini şekillendirmek için en umut verici yoldur.
Bu nedenle YZ’nin gazetecilik mesleğinde kullanımı diğer meslek gruplarına nazaran ciddi bir tehlike saçıyor.
