Kadınlara ayrı hak tanınması fikri bile sanki bizler çok farklı birer canlıymışız gibi düşünmeme yol açıyor. O nedenle bize ayrı hak değil de insanca birlikte bir yaşama hakkı tanınması daha sağlıklı fikir diye düşünüyorum.
Erkek nesline bahşedilen fiziksel gücün yarattığı bir ayırım mıdır diye insan düşünmeden edemiyor.
Neticede insan düşünebilen ayırt etme özelliğine sahip bir canlı. Doğa bu duruma kadın ya da erkek diye bakmıyor. Neyse ki geçmişte bunu gören liderler doğanın bize bahşettiği bu gücün ne derece önemli olduğunu anlayarak önemli adımlar atmışlar.
Tüm dünyada kadınların daha insanca yaşama isteğini dile getirdikleri bir mücadele ve dayanışma günüdür 5 Aralık. Atatürk devrimlerinin en önemlilerinden kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınmasının 89. yıl dönümü. 5 Aralık 1934 yılında Anayasa ve Seçim Kanunu’nda yapılan yasa değişikliği ile kadınların ilk kez oy kullanmasının ve aday olabilmesinin önü açıldı.
1930 yılından itibaren çıkarılan bir dizi yasa ile önce Belediye seçimlerine katılma, sonra köylerde muhtar olma, ihtiyar meclislerine seçilme hakkı tanınan kadınların milletvekili seçme ve seçilme hakları 5 Aralık 1934 yılında Anayasa ve Seçim Kanunu’nda yasa değişikliği ile tanındı.
Türkiye’de Mustafa Kemal Atatürk’ ün öncülüğünde bütün dünya ülkelerinden önce 5 Aralık 1934 tarihinde Türk kadınına “Seçme ve Seçilme Hakkı” tanındı.
5 Aralık 1934 günü dünyada kadınların yasal olarak milletvekili seçme ve seçilme hakkına sahip olduğu ülke sayısı 28 bu hakkın kullanıldığı ülke sayısı sadece 17 idi.
Türkiye, kadın hakları konusunda bazı önemli kazanımları tarihsel açıdan birçok Avrupa ülkesinden daha önce kabul etti.
Türkiye’de kadınlar seçme ve seçilme hakkını İsviçreli kadınlardan 36, Fransız kadınlardan 11, Belçikalılardan 14 yıl önce elde ettiler.
Türkiye'de kadınlara seçme ve seçilme hakkını veren yasal düzenleme 1934 yılında yürürlüğe girdi.
Almanya 12 Kasım 1918'de kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi için ilk adımı attı. Yapılan ilk seçimde meclise 37'si kadın 432 milletvekili girdi.
Seçim yasasının üzerinden 100 yılı aşkın zaman geçmesine rağmen Almanya'da milletvekili sayısında erkeklerin üstünlüğü hala devam ediyor. Alman Federal Meclisi'nde en son 2021 yılında yapılan seçimlerde parlamentodaki kadın milletvekili oranı yüzde 34 oldu.
Finlandiya, 1906'da kadınlara oy hakkı tanıyan ilk Avrupa ülkesi oldu. Kadınlar, İsveç ve Rus yönetimi altında daha önce oy haklarını kullanmışlardı. Fakat 1906 kararında kadınlara meclis seçimlerine katılma ve oy verme hakkı tanınmıştı.
Avrupa'da kadınlara en son oy hakkı tanıyan ülkelerden bir İsviçre. İlk oy kullanma hakkını 1959'da elde eden İsviçreli kadınların ulusal düzeyde oy hakkına kavuşmak için 1971'e kadar beklemeleri gerekti.
Kadın, dünyanın neresinde olursa cinsiyetçi yaklaşımların ağları içinde uzunca müddet kalmıştır. Kadından milletvekili, mühendis, marangoz, gazeteci olabilir. Etraflıca düşünme yeteneği olan ve büyük resmi görebilen yetkinliklere sahip canlılarız.
Kadın olmak sınıfsal bir farklılık değildir. Bunu bize anlatan Cumhuriyet’e çok şey borçluyuz.
Sağlıkla Kalın.
Kadın Hakları Günü
Melike Gücümen
Yorumlar