Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun, bu güzel romanını uzun zaman önce okuyan biri olarak okuduklarımdan aldığım tadı sizlerle paylaşmanın güzel olacağını düşündüm.
Üstelik Manisa’lı bir yazarın bu ölümsüz eseri hem şehri olma sıfatı ile bize gurur verdi.
Kiralık Konak, isimli romanın en güzel yanı tüm kahramanlarının birer birer konuştuğu ve akıcılığı ile sizi eski İstanbul’un Büyükada’sına götürebilecek bir eser. Romanın kurgusu 1906 ve 1918 yılları anlatılarak yapılmıştır.
Kiralık Konak, Meşrutiyet yıllarının ve padişah Abdülhamit döneminin en iyi kurgusu olarak karşımıza çıkıyor. İtiraf edeyim. Kitabı bitirdikten sonra I. ve II. Meşrutiyet dönemini ve arada geçen otuz yıl süren İstibdat Dönemini tekrar tekrar okuyup irdeledim. Kiralık Konağın Seniha’sının batılılaşma dönemine nasıl ayak uydurup hayatının nasıl değiştiğini görmek istedim belki de…
Kiralık Konak, Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun 1920'de yayımlanan ilk romanıdır. Karaosmanoğlu, bu eserinde, Naim Efendi konağını odağa alarak Tanzimat'tan sonra başlayan 'modernleşme' hareketinin Osmanlı toplumu ve ailesi üzerindeki etkilerini; gelenek- modern, kuşaklararası çatışma, kültürel yozlaşma vb. sorunları ele alıyor.
Kiralık Konak, isimli eserde önemli bir tarihsel dönem ele alınmış olup üç ayrı kuşağın penceresinden yaşanılanlar anlatılıyor. Bu kitap, seri halinde yazılmış olsaydı tarihsel olaylar daha fazla aktarılabilirdi.
Bu kitabı okurken, zorlanacağınızı düşündüren şey bol bol Farsça ve Arapça kelimelerin kullanılmış olmasıdır. Benzer kelimeler sıklıkla kullanıldığı için kitabın sonuna geldiğinizde aklınızda yer eden birçok yabancı kelimeyi de öğrenmiş olacaksınız.
Bu romanda, Kiralık Konağın, torununa hayat veren Seniha ve onun akranlarının batılılaşma süreci ile birlikte toplumsal çözülmeye karşı nasıl hazırlıksız olduğunu okuyacaksınız. Konağın geleneklerine bağlı dedesi Naim Efendinin bu çözülmeye karşı nasıl üzüldüğünü gözlemleme fırsatı bulacaksınız.
Kiralık Konak, çöken bir imparatorlukta, değişen bir ekonomik düzeni anlatırken unutamayacağınız karakterler girecek hayatlarınıza…
Sizler tarihin içinde yolculuk yaparken yaşanılan ekonomik düzende aile fertlerinin hiç hazırlıklı olmadıkları bir bilinçte olduklarını fark edeceksiniz.
Ben o tarihte yaşasaydım bu hataları yapmazdım bile diyebilirsiniz. Aslında, bende bu fikri uyandıran şey kitabı, günümüzdeki değişimlere yol açan etkenler ile karşılaştırmam oldu.
Yani gelenekler ve çağın getirdiği değişimler arasındaki farka baktım. Çünkü Kiralık Konak, eserinin çatısını oluşturan en önemli parça, insanlar arası ilişkinin yozlaşma mevzusudur. Dolayısı ile romanı okuduğunuz sırada bu yüzyılda yaşanan toplumsal yozlaşma ile bağ kurabileceğiniz bir alanı göreceksiniz.
Hatta sınıfsal farklılıklara sıklıkla değinildiği için ayrı uçlarda yaşayan kişilerin özelliklerini günümüze uyarlama bile yapabileceksiniz.
Kiralık Konak, romanı Türk edebiyatının, tarihsel önemi olan olaylar zinciri ile örüldüğü en önemli kitaptır.
Osmanlı’dan yeni Türkiye’ye uzanan köprünün anahtarıdır. Ders çıkarılacak detayları vardır. Bu detayları yakalamak isterseniz sizleri de bu konak içinde ağırlamak isteriz.
Sağlıkla Kalın.
